Projekt badawczy w ramach konkursu „OPUS 14”

Rodzaj projektu naukowego: Program badawczy realizowany w ramach środków przyznanych przez Narodowe Centrum Nauki w konkursie Opus 14 (konsorcjum naukowe Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa w Poznaniu i Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Tytuł projektu: Podłużna ocena zmian w funkcjonowaniu psychospołecznym chorych z młodzieńczą skoliozą idiopatyczną przed, w trakcie i po przebytym leczeniu. Badanie ilościowe i jakościowe.

Kierownik projektu: dr hab. Ewa Misterska

Główny badacz: prof. dr hab. n. med. Maciej Głowacki

Nazwa jednostki organizacyjnej zatrudniającej realizatora projektu: Katedra Pedagogiki i Psychologii, Wydział Studiów społecznych w Poznaniu, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa.

Miejsce realizacji: Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej, ul. 28 Czerwca 1956 r. nr  135/147 61-545 Poznań.

Nr rejestracyjny projektu: 2017/27/B/NZ5/02109.

Okres realizacji projektu:  2018-2023

Kwota dofinansowania: 579 761 zł.

ZAŁOŻENIA PROJEKTU:

 

Cel prowadzonych badań/hipoteza badawcza. Celem projektu jest podłużna ocena zmian w funkcjonowaniu psychospołecznym chorych ze skoliozą idiopatyczną przed i po zakończonym leczeniu operacyjnym oraz zastosowaniu terapii poznawczo-behawioralnej. Cel naukowy projektu związany jest hipotezą główną zakładającą, że terapia poznawczo-behawioralna będzie stanowiła czynnik prewencyjny, chroniący chore przed utrwalaniem się zaburzeń obrazu ciała i zdrowia psychicznego po leczeniu operacyjnym. Wdrożenie projektu umożliwi weryfikację szczegółowych hipotez, które wykraczają poza hipotezę główną: Hipoteza I: chore ze skoliozą po interwencji poznawczo-behawioralnej doświadczą mniejszych zaburzeń obrazu ciała i zdrowia psychicznego w porównaniu do chorych ze skoliozą nie poddanych tej interwencji. Hipoteza II: chore ze skoliozą postrzegają deformację ciała związanego ze skoliozą w nieadekwatny, zawyżony sposób przed i po leczeniu chirurgicznym. Hipoteza III: oczekiwania chorych ze skoliozą w odniesieniu do wyglądu sylwetki będą wyższe, w porównaniu do oczekiwań grupy kontrolnej. Hipoteza IV: ocena własnej sylwetki przez pacjenta oraz oczekiwania chorych dotyczące pożądanego wyglądu sylwetki nie będą powiązane z parametrami klinicznymi i radiologicznymi opisującymi skoliozę. Hipoteza V: oczekiwania chorych dotyczące pożądanego wyglądu sylwetki ulegną modyfikacji w zadaniu polegającym na ocenie sylwetki innej osoby posiadającej zbliżoną sylwetkę do osoby badanej. Hipoteza VI: pacjenci z bardziej nasilonymi zaburzeniami obrazu ciała będą wykazywać większe zainteresowanie prostymi sylwetkami i będą wykazywać więcej zaburzeń zdrowia psychicznego w porównaniu z uczestnikami bez nasilonych zaburzeń obrazu ciała. Hipoteza VII: pacjenci przeszacowują estetyczną negatywną ocenę deformacji ciała przed i po leczeniu chirurgicznym, w porównaniu do oceny dokonanej przez lekarzy. Hipoteza VIII: chore z dłuższym okresem obserwacji pooperacyjnej doświadczą mniej nasilonych zaburzeń zdrowia psychicznego i obrazu ciała w badaniach ilościowych i jakościowych (projekcyjnych). Hipoteza IX: oceny: kształtu ciała w badaniach jakościowych oraz zadaniach wirtualnych przed i po leczeniu chirurgicznym skoliozy nie będą wykazywały wzajemnych zależności.

 

Zastosowana metoda badawcza/metodyka. Projekt ma charakter badania podłużnego klinicznego z 1-rocznym okresem obserwacji pooperacyjnej, z doborem losowym do grup badawczych. Dotyczy zmian w obrazie ciała i zdrowiu psychicznym u chorych ze skoliozą po zastosowaniu (grupa chorych eksperymentalna) lub nie (grupa chorych kontrolna) terapii poznawczo-behawioralnej. Ocena będzie dokonana w trzech punktach czasowych: przed leczeniem operacyjnym, w ciągu 2 tygodni po leczeniu operacyjnym oraz 12 miesięcy po operacji. Aspekt poprzeczny badań dotyczy różnic w ocenie wyglądu sylwetki z perspektywy chorych, lekarzy prowadzących oraz zdrowych dziewcząt w okresie dorastania. Rekrutacja do badań zostanie przeprowadzona u 106 chorych zakwalifikowanych do leczenia operacyjnego

skoliozy, hospitalizowanych w Klinice Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, ich lekarzy oraz 106 zdrowych osób z grupy kontrolnej. Zostanie zastosowany prosty losowy dobór do grup badawczych. Terapia poznawczo-behawioralna w grupie eksperymentalnej będzie składać się z ośmiu 2-godzinnych sesji, których celem będzie wspieranie pacjentek w zaakceptowaniu ich aktualnego kształtu sylwetki oraz odczuwaniu zadowolenia z kosmetycznych rezultatów leczenia chirurgicznego. W zakresie metodyki badania radiologicznego i klinicznego, zdjęcia radiologiczne wykonane zostaną w pozycji stojącej z ujęciem talerzy kości biodrowych w projekcji przednio-tylnej przed i po leczeniu operacyjnym. Wśród poddanych analizie parametrów uwzględnione zostaną min. wartość kąta Cobba, translacja szczytowa, zakres instrumentacji oraz procent korekcji skoliozy po leczeniu operacyjnym. Zebrane zostaną również dane społeczno-demograficzne. W zakresie metodyki badania psychologicznego (podejście ilościowe): chorzy wypełnią polskie wersje: Trunk Appearance Perception Scale (TAPS), Spinal Appearance Questionanire-wersja dla chorych (SAQ-wersja dla chorych), Kwestionariusz Mocnych Stron i Trudności dla chorych-25 (SDQ-25 dla chorych) oraz Trunk Aesthetic Clinical Evaluation (TRACE). Lekarze wypełnią TRACE. W zakresie metodyki badania psychologicznego (podejście jakościowe), chorzy zostaną ocenieni za pomocą Testu Rysunku Postaci Ludzkiej; zostaną poproszeni o narysowanie siebie, a następnie postaci kobiety i mężczyzny. Ocena rysunków zostanie wykonana zgodnie z Systemem Oceny Testu Rysunku Postaci Ludzkiej według Kopitza, z naszą oryginalną modyfikacją. Jeśli chodzi o zadania związane z rzeczywistością wirtualną, w oparciu o trójwymiarowy skan ciała, dla każdego uczestnika zostaną stworzone trójwymiarowe postacie różniące się kątem Cobba uczestników w zakresie ± 20%. Awatary zostaną pokazane w lustrzanej rzeczywistości wirtualnej. Uczestnicy będą identyfikować postaci w odniesieniu do aktualnego oraz pożądanego kształtu sylwetki.

 

Wpływ spodziewanych rezultatów na rozwój nauki. Będzie to pierwsze badanie z wykorzystaniem biometrycznych postaci w rzeczywistości wirtualnej, oceniające zmiany w percepcji ciała u chorych ze skoliozą. Jego wyniki mogą wnieść znaczący wkład w rozwój interdyscyplinarnej rehabilitacji pacjentów ze skoliozą po leczeniu operacyjnym. W odniesieniu do przyszłych badań, zadania wirtualne mogą zostać zastosowane do oceny metod terapii opartych na ekspozycji. Metody tego typu mogą posłużyć rozwojowi interwencji służących redukcji stygmatyzujących przekonań o osobach z łatwo rozpoznawalnymi deformacjami ciała, które są trudne do modyfikacji poprzez bardziej tradycyjne podejścia terapeutyczne.

 

UPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW – REZULTATY PROJEKTU BADAWCZEGO

Na podstawie przeprowadzonych badań opublikowano:
Misterska E, Głowacki M. Longitudinal assessment of changes in psychosocial functioning of patients with adolescent idiopathic scoliosis using virtual reality before, during and after treatment: a quantitative and qualitative study. Journal of Medical Science, 2020, 89(1), e370. https://doi.org/10.20883/medical.370 [punktacja MNiSW = 20].
Misterska E, Górski F, Tomaszewski M, Buń P, Gapsa J, Słysz A, Głowacki M. “Scoliosis 3D”—A Virtual-Reality-Based Methodology Aiming to Examine AIS Females’ Body Image. Applied Sciences, 2023; 13(4):2374. https://doi.org/10.3390/app13042374. [IF = 2.838; punktacja MNiSW = 100].
Image module
ZOBACZ TAKŻE:

AKTUALNOŚCI:

DOŁĄCZ DO NAS!

Podaj swój mail, abyśmy od czasu do czasu mogli informować Cię o wydarzeniach, ciekawostkach, promocjach, ofertach staży czy propozycjach pracy:

Nasi Partnerzy